Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszczął w czerwcu br. postępowania sprawdzające zatory płatnicze. Skontrolował 51 dużych przedsiębiorców. Celem działań jest poprawa płynności finansowej polskich firm, szczególnie mikro, małych i średnich.
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wszczął w czerwcu br. postępowania w stosunku do 51 przedsiębiorców, u których mogą występować największe zatory płatnicze. Wytypowano ich po analizie informacji dotyczących prawdopodobieństwa wystąpienia opóźnień w pierwszym kwartale 2020 r. Uzyskano je 20 maja 2020 r. z Krajowej Administracji Skarbowej. Wśród zakwalifikowanych do postępowań podmiotów są duże firmy działające na terenie Polski. Są to m.in. producenci słodyczy, sprzętu AGD, odzieży czy firmy logistyczne.
– Wszczęcie postępowań poprzedziła żmudna praca analityczna. Zidentyfikowaliśmy obszary rynku, w których ryzyko powstawania zatorów płatniczych jest największe. Dzięki danym z KAS zbadaliśmy blisko milion transakcji z udziałem prawie 100 tys. przedsiębiorców. Pozwoliły one na dalsze wyodrębnienie 51 podmiotów, które podejrzewamy o największe zaległości w płatnościach – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.
Szersze kompetencje UOKiK
Szerszy, ustawowy dostęp do danych umożliwia UOKiK identyfikowanie zatorów płatniczych. Tym samym ma on możliwość podjęcia interwencji na rynku „w celu poprawy terminowości rozliczeń finansowych w transakcjach handlowych, w których występuje dysproporcja w wielkości i sile rynkowej uczestników”.
– Zgodnie z oceną skutków regulacji do ustawy w 2020 r. planowano realizację 50 postępowań antyzatorowych. Naszym celem na nadchodzące półrocze jest co najmniej potrojenie tej liczby poprzez sprawną realizację procedur analitycznych w toku postępowania. Uczciwość i terminowość realizacji rozliczeń pomiędzy kontrahentami jest podstawowym elementem zdrowej gospodarki rynkowej. Rolą Urzędu jest wzmocnienie presji na nieterminowo regulujących swoje zobowiązania przedsiębiorców tak, aby swoim zachowaniem nie prowadzili do utraty płynności u dostawców – informuje Tomasz Chróstny.
Prowadzenie postępowań w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych to nowe kompetencje UOKiK. Prezes Urzędu może interweniować, jeśli suma zaległych świadczeń pieniężnych przedsiębiorcy w ciągu 3 kolejnych miesięcy wyniesie co najmniej 5 mln zł (od 2022 r. będzie to 2 mln zł). Dotyczy to zaległości z faktur wystawionych po 1 stycznia 2020 r. lub wcześniej, jeśli termin płatności stał się wymagalny w 2020 r.
– Celem nowych przepisów i naszych działań jest poprawa płynności finansowej polskich firm. To warunek niezbędny dla bezpieczeństwa przedsiębiorców i zatrudnianych przez nich pracowników. Dlatego walkę z opóźnieniami w płatnościach traktuję jako jeden z priorytetów Urzędu – komentuje prezes UOKiK.
Zatory płatnicze to zjawisko polegające na znaczących opóźnieniach w regulowaniu odroczonych płatności za dostawę towarów lub usług kontrahentom. Przedsiębiorcy często nie otrzymują pieniędzy. Później nie są w stanie zapłacić swoim kontrahentom i pracownikom. Muszą również sami poszukiwać finansowania zewnętrznego, ponosząc przy tym znaczne koszty. Nieterminowe płatności i zbyt długie terminy zapłaty zwiększają koszty prowadzenia działalności gospodarczej. W najtrudniejszych sytuacjach mogą prowadzić do upadłości lub likwidacji dotkniętych nimi przedsiębiorców – wyjaśnia UOKiK.
– Przepisy antyzatorowe tworzyliśmy w przekonaniu, że trzeba postawić tamę zjawisku nadmiernego opóźniania płatności przez większe podmioty w relacji z mniejszymi firmami. Takie wykorzystywanie swojej przewagi jest szkodliwe dla całej gospodarki. Ma to szczególne znaczenie w obecnej sytuacji, gdy uderzyła w nas pandemia koronawirusa. W realizacji przepisów antyzatorowych UOKiK ma do odegrania bardzo istotną rolę – zaznacza Jadwiga Emilewicz, wicepremier i minister rozwoju.
Zweryfikowanie dokonanych analiz wymaga przeprowadzenia postępowań administracyjnych. Także zebrania i wszechstronnej oceny materiału dowodowego. W toku postępowania podmioty mają obowiązek przekazywania informacji i dokumentów na żądanie prezesa UOKiK. Dotyczy to m.in. elektronicznych ksiąg podatkowych i dowodów księgowych. Oznacza to, że aby ustalić terminy zapłaty za faktury UOKiK może zbadać dane zawarte w jednolitych plikach kontrolnych, jak np. JPK_WB czy JPK_KR. Ocenia także dane pochodzące z różnych innych źródeł, w tym z przeprowadzonych kontroli.
Jaka grozi kara?
Sankcja, jaka grozi przedsiębiorcom, jest sumą jednostkowych kar za każdą należność nieuregulowaną lub zapłaconą po terminie. Pojedyncze kary obliczane są według specjalnego wzoru. Ich wysokość zależy przede wszystkim od wielkości długu i czasu opóźnienia w płatności.
JKP (kara) = WŚ × n/365 × OU
- JKP – jednostkowa kara za niespełnione lub spełnione po terminie świadczenie pieniężne;
- WŚ – wartość niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego;
- n – wyrażony w dniach okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego, do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem, albo do dnia jego spełnienia jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem;
- OU – odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, ustalone na dzień wydania decyzji o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej.
Zatory płatnicze w sektorze rolno-spożywczym
Jednocześnie do końca zmierza postępowanie wyjaśniające dotyczące praktyk związanych z wykorzystywaniem przewagi kontraktowej przez blisko 100 największych podmiotów z branży rolno-spożywczej. Jednym z badanych wątków są również nadmierne opóźnienia w płatnościach.
Postępowania wszczęto przed możliwym podjęciem działań w oparciu o przepisy antyzatorowe. Wymagają one uprzednio dostarczenia danych przez Krajową Administrację Skarbową. W ciągu kilku dni od podjęcia interwencji przez UOKiK do rolników i dostawców trafiło ok. 400 mln zł przeterminowanych należności.
Przykłady obliczania kar dla konkretnych kwot długów, a także najważniejsze informacje o kompetencjach UOKiK w obszarze zatorów płatniczych można znaleźć na specjalnie uruchomionej stronie internetowej. Czym są zatory, kiedy może zająć się nimi prezes Urzędu? Jak można zgłosić, że przedsiębiorca nie płaci i kto może to zrobić? Odpowiedzi na www.zatoryplatnicze.uokik.gov.pl
Red. (źródło: UOKiK)
