Dieta na niedokrwistość i odpowiednie składniki odżywcze w organizmie mają pozytywny wpływ na wiele zaburzeń i chorób, jak np. anemia. Może ona wiązać z ich brakiem lub małą ilością w pożywieniu. Powodem jest również zmniejszone przyswajanie składników lub zwiększone ich wydalanie z organizmu. Ich przyczyną są nabyte zaburzenia, często rozwijające się w związku z predyspozycjami genetycznymi.
Anemia, czyli niedokrwistość, jest stanem, który ujawnia się gdy w krwi brakuje wystarczającej ilości zdrowych krwinek czerwonych lub hemoglobiny. Hemoglobina jest głównym składnikiem czerwonych krwinek (erytrocytów) i wiąże tlen. Wskutek zmniejszonej dostawy tlenu do tkanek organizm słabnie. Większość przypadków anemii wiąże się z niedoborami żelaza i witaminy B12 oraz kwasu foliowego. Dostarcza ich właściwa dieta na niedokrwistość.
Przyczyny niedoborów
Niedobór żelaza wynikać może m.in. z niewystarczającej podaży tego pierwiastka w diecie (np. wegetariańskiej), zaburzeń jego wchłaniania (np. w schorzeniach przewodu pokarmowego), czy utraty czerwonych krwinek w wyniku krwawienia i wzrostu ich zapotrzebowania (np. w ciąży).
Niedobory witamin często nękają ludzi starszych (gorsze wchłanianie witaminy B12) oraz osoby nadużywające alkoholu (niedobory kwasu foliowego). Mocno przetworzona dieta również jest uboższa w te składniki. Ich braki mogą dawać objawy zaburzeń pokarmowych (biegunka, utrata apetytu).
Jak rozpoznajemy anemię?
Wnioskować o niej może lekarz na podstawie obniżonej ilości krwinek czerwonych i stężenia hemoglobiny oraz odbiegających od normy wartości tzw. parametrów czerwonokrwinkowych: MCH, MCHC, MCV. Wszystkie te wartości zawierają się w wyniku oznaczenia morfologii krwi. Dodatkowo sprawdzić można stężenie w surowicy żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego.
Badania często pozwalają wykryć niedobory jeszcze zanim się w pełni ujawnią. Informacją ostrzegającą o braku żelaza jest obniżone stężenie ferrytyny, a o niedoborze witaminy B12 i kwasu foliowego – podwyższony poziom homocysteiny.
Badania rozszerzone
W zestawie podstawowym znajdują się:
- badania ogólne krwi i moczu,
- lipidogram,
- badanie poziomu cukru, magnezu, wątroby, dróg żółciowych, hormonów,
- badania dotyczące nietolerancji pokarmowej.
Każdy może je wykonać pod kątem planowanych zmian w diecie lub na zasadzie ogólnej kontroli organizmu.
W zestawie rozszerzonym bada się:
- poziom witaminy D3, zwanej hormonem życia,
- homocysteiny, która jest jednym z najdokładniejszych wskaźników stanu zdrowia,
- hemoglobiny glikowanej (pod kątem cukrzycy),
- poziom elektrolitów, żelaza, wapnia i kwasu foliowego.
Profilaktyka i leczenie
Stwierdzone niedobory można wyrównać pod kontrolą lekarską odpowiednią dietą lub suplementacją. Lekarz może zalecić potrawy bogate w żelazo. Dobrym źródłem żelaza w diecie są:
- czerwone mięso,
- fasola,
- żółtka jaj,
- produkty pełnoziarniste,
- orzechy,
- owoce morza.
Sposób leczenia zależy przede wszystkim od przyczyny zmniejszonej liczby czerwonych krwinek. Należy przede wszystkim zapobiegać utracie żelaza i pilnować, by nie doszło do poważnych powikłań. Niektóre typy anemii mogą wymagać nawet wielokrotnego przetaczania krwi i innych inwazyjnych zabiegów.
Red.
