Gryka zaczęła ponownie podbijać nasze stoły. Człowiek wykorzystuje ją od wieków – już 2 tys. lat p.n.e uprawiana była w górskich rejonach północnych Indii, a dzięki najazdom plemion tatarskich w XIII-XIV wieku dotarła także do Europy.
W Polsce gryka początkowo znana była nie pod dzisiejszą nazwą, ale jako tatarka lub hreczka i w niektórych rejonach kraju określenia te stosowane są do dziś.
Wykorzystanie gryki w kuchni
Nasiona gryki, zwane również orzeszkami, najczęściej wykorzystywane są w postaci kaszy, płatków zbożowych lub mąki.
Kaszę gryczaną można serwować zarówno w formie prażonej jak i nieprażonej (kasza gryczana biała), całą lub łamaną, przy czym szerzej znana jest szczególnie kasza gryczana krakowska. Podaje się ją jako składnik zup, węglowodanowy dodatek do obiadu lub składnik niektórych dań, np. pierogów, gołąbków czy zrazów.
Płatki gryczane powstają poprzez zgniecenie całych ziaren gryki. Wśród płatków zbożowych wyróżnia je delikatny orzechowy smak, który czyni z nich ciekawy dodatek do owsianki czy jogurtu.
Mąkę gryczaną wykorzystuje się do wyrobu chleba, makaronów, naleśników, blin, a nawet… wafelków. Co ważne, dania przygotowane na jej bazie mogą być spożywane zarówno przez dorosłych, jak i przez dzieci, w tym niemowlęta. Produkt ten jest więc ciekawym sposobem na pierwsze spotkanie malucha z charakterystycznym smakiem gryki.
Gryka dla niemowlaka
Nasiona gryki nie zawierają glutenu, dlatego stworzona na bazie mąki gryczanej kaszka to dobry sposób na pierwszy kontakt z produktami zbożowymi. Prawdą jest, iż gluten może i powinien zostać wprowadzony między końcem 4. a końcem 12. miesiąca życia, jednak specjaliści zalecają, by przez cały okres niemowlęcy unikać podawania go dziecku w znacznych ilościach. Gryka może stanowić w tym czasie atrakcyjną alternatywę dla popularnych produktów na bazie ryżu i kukurydzy.
Coraz więcej uwagi poświęca się trosce o urozmaicanie diety dziecka już od pierwszych miesięcy życia – początkowo dzięki bogactwu smaków dostępnemu w mleku kobiecym, a później poprzez uwzględnianie w jego diecie mnogości produktów różniących się smakiem, aromatem, kolorem i oczywiście zawartością składników odżywczych. Taka różnorodność to pierwszy krok do wychowania kulinarnego odkrywcy, który za kilka lat z radością będzie w jadłospisie testował kolejne nowości.
A różnorodność produktów oznacza także różnorodność zawartych w nich korzystnych składników, których dostarczenie jest niezbędne dla prawidłowej pracy organizmu. Warto więc grykę wprowadzić do diety dziecka już w okresie niemowlęcym, by jak najwcześniej uzupełniła wachlarz produktów, które pojawiają się w jadłospisie najpierw całkiem małego, a później coraz większego malucha.
W gryce nie brakuje też korzystnych składników. Może być w diecie dziecka źródłem, m.in.: potasu, magnezu, żelaza, cynku i miedzi oraz witamin z grupy B. Gryka wyróżnia się także obecnością białka o dobrze zbilansowanym składzie aminokwasowym, gwarantującym wysoką wartość biologiczną, co wynika głównie z dużej zawartości aminokwasów: lizyny (około 2 razy więcej niż w białku ziarna zbóż) i metioniny. Zawiera także polisacharydy, w tym rozpuszczalne i nierozpuszczalne frakcje błonnika pokarmowego, oraz polifenole o działaniu przeciwutleniającym, np. rutynę, popularny składnik preparatów na przeziębienie.
Red.
