Jak odżywiają się Polacy na diecie? Ilu Polaków stosuje jakąś specjalną dietę? Ilu całkowicie wyklucza lub ogranicza spożycie określonych produktów? Jakie produkty na ogół są eliminowane z jadłospisu Polaków? Co skłania do wyboru określonego sposobu odżywiania – zbadał CBOS.
W ciągu ostatniego roku, podobnie jak pięć lat temu, blisko co czwarty Polak (24%) wykluczał lub ograniczał spożycie jakichś produktów, w tym 8% zrezygnowało po jakimś czasie ze stosowania tej diety – wynika z analizy tego, jakie metody stosują Polacy na diecie.
Diety eliminacyjne Polaków
Z analiz społeczno-demograficznych wynika, że częściej diety eliminacyjne stosowali:
- młodsi, a w szczególności najmłodsi respondenci (33% badanych w wieku 18–24 lata),
- mieszkańcy największych ponad półmilionowych miast (36%),
- absolwenci wyższych uczelni (33%),
- zadowoleni z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych (28%).
Młodzi ludzie częściej niż inni stosowali taką dietę przez krótki czas i potem wrócili do dawnych nawyków żywieniowych. Z kolei osoby z wyższym wykształceniem, mieszkańcy największych miast oraz respondenci zadowoleni z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych są bardziej konsekwentni w jej przestrzeganiu i nadal ją stosują.
Diety eliminacyjne są bardziej popularne wśród kobiet niż wśród mężczyzn (27% wobec 22%), kobiety są też nieco bardziej konsekwentne w ich stosowaniu (18% kobiet i 15% mężczyzn nadal ograniczaspożywanie określonych produktów).
Badani, którzy stosowali dietę eliminacyjną, zachowywali się w następujący sposób:
- ograniczali lub wykluczali cukier i słodycze (57%).
- dwukrotnie rzadziej decydowali się na zmniejszenie spożycia tłustych potraw (28%),
- jeszcze rzadziej ograniczali bądź wykluczali napoje alkoholowe (20%), produkty zawierające gluten (14%), gotowe dania (14%) oraz kawę (14%),
- wśród innych relatywnie często wymienianych produktów, których spożycie było ograniczane, znalazły się: mięso (11%), mleko (9%) lub jego przetwory (7%).
- sporadycznie eliminowanymi produktami były: jajka kurze (5%), ryby (3%), warzywa (2%) lub owoce (1%).
- niewielka grupa wymieniła inne produkty, wśród których znalazły się: sól, produkty wysokoprzetworzone, ciężkostrawne, a także: barwniki, dodatki i konserwanty do żywności (w sumie 6%).
Zasady odżywiania
Polacy na diecie decydują się na wykluczanie ze swojej diety określonych produktów z trzech głównych powodów. Do modyfikacji jadłospisu skłaniają badanych przede wszystkim:
- chęć zdrowego odżywiania, poprawy samopoczucia, kondycji (35%),
- różne dolegliwości i choroby (34%),
- chęć zrzucenia zbędnych kilogramów (32%).
- Rzadziej w tym kontekście mówiono o:
- wskazaniach lekarza (21%),
- przekonaniach, światopoglądzie (4%),
- upodobaniach kulinarnych (4%),
- zachęcie znajomych (1%),
- względach finansowych (1%),
- fakt, że któryś z domowników nie spożywa określonych produktów (1%).
Respondenci charakteryzowali swoje diety w różnorodny sposób. Część z nich mówiła o ograniczaniu lub eliminowaniu z jadłospisu pewnych produktów. W tym kontekście najczęściej wymieniano:
- ograniczanie cukrów,
- wspominano o kontroli ilości spożywanych węglowodanów, o diecie cukrzycowej (19%),
Rzadziej mówiono o ograniczaniu bądź eliminowaniu:
- tłuszczów (7%),
- mięsa (6%),
- ziemniaków i pieczywa (6%),
- glutenu (4%),
- mleka (2%),
- innych produktów (5%).
Niektórzy respondenci, opisując swoją dietę, wskazywali na ogólne zasady odżywiania. Mówili o:
- ograniczaniu ilości spożywanego jedzenia, o dietach niskokalorycznych (14%),
- regularnym spożywaniu posiłków (9%),
- dietach dobrze zbilansowanych, rozpisanych przez dietetyka (5%),
- dietach lekkostrawnych (5%).
Wymieniali też określone sposoby przygotowywania jedzenia, np. unikanie smażenia (3%) bądź wspominali ogólnie o zdrowszym odżywianiu (3%).
Wśród wypowiedzi pojawiały się też inne, bardziej szczegółowe kwestie:
- co dziesiąty stosujący w ciągu ostatniego roku jakąś dietę zwiększał ilość spożywanych warzyw i owoców (10%),
- nieco rzadziej mówiono o picu herbat ziołowych, stosowaniu ziół (7%), o diecie białkowej i wysokobiałkowej (5%) oraz o spożywaniu mikroelementów, suplementów diety (3%),
- co jedenasty ankietowany wymienił inny rodzaj diety – wśród nich znalazły się m.in. dieta oczyszczająca, odkwaszająca, głodówka, dieta przyspieszająca metabolizm (ogółem 9%).
Red. (źródło: CBOS)
