W minionych pięciu latach strefy gastronomiczne rozbudowywano i modernizowano w ok. 50 centrach handlowych. Rozszerzono je o ofertę kulinarną, Dodano też funkcje zwiększające komfort użytkowania – np. dla rodzin z dziećmi lub pracujących freelancerów poprzez tworzenie miejsc dla co-workingu.
W centrum handlowym Galeria Morena w Gdańsku nowoczesny food court stworzono zupełnie w nowym miejscu. Strefy gastronomiczne rozrastają się. Ciekawym trendem jest tworzenie części otwartych – z zewnętrznymi tarasami, czynnymi sezonowo lub całorocznie (ogrody zimowe).
Food courty w miastach
Food courty zmieniły się zarówno w obiektach bardzo dużych i dużych w największych miastach, jak:
- Atrium Promenada w Warszawie,
- Westfield Arkadia Warszawa,
- Silesia City Centre w Katowicach,
- Pasaż Grunwaldzki we Wrocławiu.
Zmiany dokonały się też centrach handlowych mniejszych miast:
- Galeria Mazovia w Płocku,
- Aura w Olsztynie,
- Auchan w Żorach.
Dalsze zmiany przestrzeni gastronomicznych planowane są także w:
- poznańskim Starym Browarze,
- łódzkiej Manufakturze.
Centra handlowe były i są miejscem rozwoju sieci gastronomicznych. W roku 2015, podobnie jak obecnie, dominowały w nich podmioty sieciowe. Stanowiły one 60% wszystkich punktów gastronomicznych wobec 70% w roku bieżącym. Kilkanaście sieci astronomicznych znacząco przyspieszyło swój rozwój, a w centrach handlowych pojawiło się kilku aktywnych „debiutantów”.
Wśród największych sieci gastronomicznych, które odnotowały znaczący rozwój w centrach handlowych w ostatnich pięciu latach, należy wymienić:
- Costa Coffee,
- Cukiernia Sowa,
- Grycan Lody od Pokoleń,
- KFC,
- McDonald’s,
- Pizza Hut.
Zrównoważoną ekspansję prowadziły m.in.
- Burger King,
- North Fish,
- Salad Story,
- Subway.
Status quo zachowały takie sieci, jak:
- Carte d’Or Cafe,
- Pizza Dominium,
- So!Coffee.
Swoją obecność w centrach handlowych m.in. zmniejszyły:
- Pijalnia Czekolady E.Wedel,
- Sphinx.
Strefy gastronomiczne w galeriach
W grupie sieci, które debiutowały zwiększając swoją obecność do ponad 10 lokali gastronomicznych, znalazły się New York Hot Dog, Silver Dragon, Wasabi Sushi, Lodomania, Express Oriental, Sevi Kebab i Pasibus.
W gastronomii w centrach handlowych widać zmiany jakościowe i wzrost zróżnicowania konceptów. Pięć lat temu lokale regularne stanowiły aż 87% całości oferty, obecnie ich udział zmniejszył się do 83%. Więcej jest różnego rodzaju stoisk gastronomicznych z sokami, koktajlami, słodyczami czy przekąskami (wzrost z 11 do 15%), ulokowanych poza food courts, a także restauracji/kawiarni wolnostojących (wzrost z 1 do 2%).
Punkty gastronomiczne coraz szerzej wychodzą poza strefy gastronomiczne. W 2015 r. mniej więcej połowa punktów gastronomicznych znajdowała się w food courts, a połowa poza nimi. Obecnie proporcja ta odwraca się na korzyść lokali ulokowanych w różnych punktach centrum handlowego (46 do 54%).
Pod względem rodzajów kuchni, oferta badanych centrów handlowych była i pozostaje dość
standardowa – kawiarnie, cukiernie, lodziarnie, dania kuchni międzynarodowej, amerykańskiej, azjatyckiej, włoskiej i bliskowschodniej.
Zauważalne są jednak pewne zmiany, z których najwyraźniejszą jest ograniczenie w centrach handlowych ekspansji sieci kawiarni – ich udział zmniejszył się w tym okresie o ponad 5 p.p. (mimo dynamicznego rozwoju sieci Costa Coffee i Grycan Lody od Pokoleń). Jedną z przyczyn mogą być administracyjne regulacje rynku (zakaz handlu w niedzielę).
Przybywa natomiast konceptów kuchni międzynarodowej tj. takiej, która łączy w jednym menu dania z różnych zakątków świata. W minionych pięciu latach zwiększył się także udział kuchni amerykańskiej i azjatyckiej w całkowitej ofercie gastronomicznej (odpowiednio o 0,9 p.p. i 1,8 p.p.).
Nie zmienił się prawie udział kuchni polskiej i włoskiej oraz kuchni „innych”.
Operatorzy sieciowi
70% to koncepty prowadzone przez operatorów sieciowych. Punkty gastronomiczne w centrach handlowych występują zarówno w formie lokali regularnych, jak i stoisk gastronomicznych, przy czym dominują lokale regularne stanowiące 83%, kolejne 15% to stoiska, a pozostałe 2% lokale wolnostojące.
Restauracje, bary i kawiarnie ulokowane są w centrach handlowych zarówno w strefach gastronomicznych tzw. food courts (ok. 1030 punktów), jak i poza nimi (ok. 1260 punktów). Strefy gastronomiczne oferują 980 lokali regularnych oraz 50 stoisk gastronomicznych.
W kilku obiektach strefy gastronomiczne łączą różnego rodzaju formaty i typy punktów gastronomicznych z funkcjami rozrywkowo-rekreacyjnymi, stając się miejscami spotkań i zabaw klientów centrów handlowych (np. Hala Hutnik w nowo oddanej Galerii Młociny w Warszawie czy Stacja Food Hall w Galerii Metropolia w Gdańsku).
Wśród operatorów mających największą liczbę punktów gastronomicznych w centrach handlowych wymienić należy sieci kawiarni i restauracji szybkiej obsługi: Grycan Lody od Pokoleń, KFC, McDonald’s, Costa Coffee, Cukiernia Sowa i Pizza Hut.
Kawa i kuchnia polska
W analizowanych centrach handlowych funkcjonuje ok. 850 kawiarni, 1 230 barów i 250 restauracji z obsługą kelnerską. Znaczącą część oferty gastronomicznej stanowią tradycyjnie kawiarnie, cukiernie, lodziarnie, pijalnie czekolady, pijalnie soków itp. Wśród barów i restauracji dominuje kuchnia międzynarodowa, czyli koncepty oferujące różnego rodzaju dania w ramach jednego menu (w tym kuchnia „na wagę”).
W centrach handlowych wszechobecna jest także kuchnia amerykańska – hot dogi, burgery, steki, kurczaki itp. Co ciekawe, pod względem liczby punktów gastronomicznych, popularność kuchni azjatyckich przewyższyła kuchnię włoską. W siłę rośnie także kuchnia bliskowschodnia.
Zaskakująca jest stosunkowo niewielka obecność samodzielnych konceptów z kuchnią typowo polską, jednak jest ona zwykle ważnym składnikiem kuchni „na wagę”. Pozytywne jest pojawianie się w centrach handlowych pojedynczych punktów oferujących dania kuchni wegańskiej/wegetariańskiej, a także kuchni narodowych takich, jak: węgierska, żydowska czy grecka.
Strefy gastronomiczne mają coraz więcej oryginalnych konceptów kulinarnych. Są nimi, subiektywnym zdaniem autorów raportu, np. Zielona w Westfield Arkadia (kuchnia wegetariańska i wegańska), Na Końcu Tęczy w Galerii Młociny w Warszawie (niezwykłe smaki lodów), Soup Culture w łódzkiej Manufakturze (zupy na wynos) czy Projekt Kuchnia w poznańskim Starym Browarze (otwarta kuchnia i delikatesy).
Red. (źródło: Colliers)
